Σάββατο 30 Απριλίου 2016

Μαρία Παπαδοπούλου: ένα μικρό αφιέρωμα στην Πρωτομαγιά! Καλό μήνα!

Η σχέση των ανθρώπων  με τη φύση και τα λουλούδια  πανάρχαια. Τα λουλούδια  απαραίτητα στις χαρές και τις λύπες μας.. Αλλά και η συμπεριφορά μας στην ύπαιθρο τη μέρα αυτή, λίγο πολύ γνωστή.  Κέφι, χορός, περισσότερο φαγητό, περισσότερη κατανάλωση αλκοόλ, αλόγιστη συλλογή φυτών  και σκουπίδια πολλά σκουπίδια.
Πρωτομαγιά, πρώτη ημέρα του Μαΐου που σηματοδοτεί το ξύπνημα της φύσης, προμηνάει την ήττα του χειμώνα με την επικράτηση της ζωής επί του θανάτου…τον ερχομό του καλοκαιριού…
Σήμερα, με την παραδοσιακή Πρωτομαγιά μας συνδέει σχεδόν μόνο η έξοδος μας στη φύση και το μάζεμα των λουλουδιών για  το φτιάξιμο του πρωτομαγιάτικου στεφανιού.Οι άνθρωποι την μέρα αυτήν  «… την ομορφιά και τη δροσιά από τη φύση θέλουν να τη φέρουν έπειτα και στο σπίτι τους, κόβοντας λουλούδια του αγρού και πλέκοντας στεφάνι πολύχρωμο, που το κρεμούν στην πόρτα του σπιτιού. Αλλά αν το λουλούδι είναι για τον κάτοικο της πόλης σύμβολο της άνοιξης και της χαράς, για τον αγρότη το άκαρπο λουλούδι δε σημαίνει αυτό που θέλει και ζητά: να εξασφαλίσει από τη μητέρα γη τη θαλερή βλάστηση, την πλούσια καρποφορία. Γι' αυτό το "Μάη" τους ο αγρότης κι η αγρότισσα δεν τον κάνουν με λουλούδια, αλλά με λογής λογής πρασινάδες και καρπούς, χωρίς να παραλείπουν το σκόρδο για τη βασκανία και το αγκάθι για τον εχθρό ( Γ. Μέγας)

Το μαγιάτικο στεφάνιΤο στεφάνι κατασκευαζόταν με βέργα από ευλύγιστο και ανθεκτικό ξύλο κλήματος ή άλλο και στολιζόταν με λουλούδια και κλαδάκια καρποφόρων δέντρων, όπως η αμυγδαλιά, η συκιά και η ροδιά. Ακόμα, το διακοσμούσαν με στάχια από σιτάρι και κριθάρι, με κρεμμύδι αλλά και σκόρδο για το μάτι. Η χρησιμοποίηση πρασινάδας και όχι τόσο λουλουδιών με σκοπό τη μετάδοση της γονιμότητάς τους ήταν το κύριο χαρακτηριστικό των μαγιάτικων συνηθειών. Στον αγροτικό χώρο, μάλιστα, δε θεωρείτο απαραίτητο το πλέξιμο στεφανιών. Αρκούσε η τοποθέτηση πάνω από την πόρτα του σπιτιού μιας δέσμης από χλωρά κλαδιά ελιάς, συκιάς, νεραντζιάς, πορτοκαλιάς και άλλα μαζί με λουλούδια. Απαραίτητη ήταν, επίσης, η ύπαρξη μεταξύ τους φυτών αποτρεπτικών… του κακού, όπως είναι η τσουκνίδα, το σκόρδο και άλλα  (Αικατερίνη Καμηλάκη, Διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών).

 Εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς 
Ο Μάης δεν είναι μόνο ο μήνας που σφραγίζει την άνοιξη, .  Η Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως μέρα γιορτής της εργατικής τάξης το 1889, από το Διεθνές Εργατικό Συνέδριο του Παρισιού για να τιμήσει τα θύματα της μεγάλης και αιματηρής απεργίας που είχε γίνει στο Σικάγο. Η πρώτη Πρωτομαγιά στην Ελλάδα γιορτάστηκε το 1893. Έκτοτε, η  1η του Μάη  και ο εορτασμός της (ελεύθερος  ή μη), συνδέθηκε με δραματικά ιστορικά γεγονότα αλλά και με  αγώνες των εργατών/τριων και τα αιτήματα τους,  που ενέπνευσαν ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών.
                                                             



Ξημερώνει Πρωτομαγιά
Πότισ’ ουρανέ
την ξερή μας γη,
κουρασμένο πουλί.
ξημερώνει Πρωτομαγιά,
κράτα, κράτα καρδιά
ξημερώνει Πρωτομαγιά.
δίχως φόβο κι οργή,
τ’ όνειρο θα βρεί
και νερό και ψωμί.
ξημερώνει Πρωτομαγιά,
κράτα, κράτα καρδιά
ξημερώνει Πρωτομαγιά.

τα φτερά ‘νοιξε
Κράτα, κράτα καρδιά,
Μάνα γέννησε
Γέλα, γέλα καρδιά

Μάρω Λοϊζου


 Πρωτομαγιά 1944

…Πέσε στα γόνατα , προσκύνα το πανάγιο χώμα
με τη ψυχή κατάκορφα στον ουρανό υψωμένη
όποιος και νά'σαι,όθε και νά'σαι,κι ό,τι άνθρωπος νά'σαι.
Πιότερο ,αν εισαι του λαού ξωμάχος, χειρομάχος ,
φτωχόπαιδο , που αθέλητα σε βάλαν να καρφώσεις,
τον αδερφό σου αντίκρα σου, -με μάνα εσύ κι εκείνος - .
Ετούτη η μάντρα αντίκρυ σου , το σύνορο του κόσμου .
Σ'αυτην επάνω βρόντηξαν ο Διγενής κι ο Χάρος .
Ήτανε πρώτη του Μαγιού , φως όλα μέσα κι έξω
(έξω τα χρυσολούλουδα και μέσα η καλωσύνη)
που αράδιασε πα στο σοβά πισθάγκωνα δεμένους
και θέρισε με μπαταριές , οχτρός ελληνομάχος,
οχι εναν , δυο , ή τρεις ....διακόσια παλληκάρια .
Δεν ήρθαν μελλοθάνατοι με κλάμα και λαχτάρα ,
μον ήρθανε μελλόγαμπροι με χορό και τραγούδι .
Και πρώτος άρχος του χορού , δυο μπόγια πάνω απ'όλους ,
κι απο το Χάρο τρεις φορές πιο πάνου ο Ναπολέος . ( ...)

                           ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου